ریبون نوار مصرفیای از جنس پلیاستر است که در بعضی لیبلپرینترها یا دستگاههای چاپ حرارتی غیرمستقیم استفاده میشود. به زبان ساده، ریبون رول باریک پلاستیکی پوشیده از جوهر است و معمولاً از موم، رزین یا ترکیب این دو تهیه میشود. وقتی لیبل یا برچسب از زیر هد پرینتر رد میشود، حرارت هد باعث میشود جوهر از سطح ریبون جدا شود و به لیبل منتقل شود. به این روش چاپ حرارتی انتقالی (Thermal Transfer Printing) میگویند و در مقابل چاپ حرارتی مستقیم (Direct Thermal Printing) قرار میگیرد. در روش چاپ مستقیم نیازی به ریبون نیست و خودِ لیبل با حرارت تغییر رنگ میدهد. پس، اگر اینجایید و به دنبال یکی از انواع ریبون میگردید، لیبلپرینتر یا چاپگری دارید که ریبون از لوازم مصرفی آن است.
ریبونها از چه ساخته شدهاند؟
پیش از هرچیز، بهتر است بدانیم ریبون از چه ساخته شده است. وکس و رزین دو متریال پرکاربرد در ریبونها هستند. ریبون وکس، ریبون رزین و ریبون وکسرزین بیش از انواع دیگر در تمامی زمینهها خریده میشود، استفاده دارد و خواهان دارد.
وکس (موم)
وکس (Wax) یا همان موم در فارسی، در دنیای لیبل پرینتر و ریبون، به نوعی جوهر مصرفی گفته میشود که پایهاش از موم ساخته شده است. علت پراستفاده بودن از این نوع ریبون ارزان بودن آن است. در واقع، ارزانترین نوع ریبون ریبون وکس است. در درجۀ بعد، چاپ با آن وضوح مطلوبی دارد. پس، ارزانی و وضوح خوب چاپ با آن سبب اقبال گسترده از آن است. اما از طرف دیگر، معایبی هم متوجه این نوع ریبون است. بزرگترین عیبش، مقاومت پایین آن است و در برابر سایش، رطوبت و مواد شیمیایی دوام چندانی ندارد. به همین خاطر، بیشتر برای لیبلهای کاغذی که عمر کوتاهی دارند استفاده میشود، مانند برچسب قیمت، لیبل حملونقل و بارکد فروشگاهی.
مثال ساده: برای لیبلی که روی کارتن فروشگاههای زنجیرهای و فقط تا زمان رسیدن کالا بهدست مشتری زده میشود، ریبون وکس بهترین انتخاب است.
رزین
رزین (Resin) در اصل به معنای «صمغ» یا «مادۀ رزینی» است، همان صمغی که از درخت میگیرند، اما در صنعت چاپ و لیبل، منظور از ریبون رزین یا چاپ رزین، جوهری است که پایهاش از مواد رزینی (پلاستیکهای خاص و مقاوم) ساخته شده باشد. مهمترین ویژگی ریبون رزین مقاومت زیاد است. خلاف ریبون وکس، چاپ با ریبون رزین استحکام چشمگیری در برابر خراش، رطوبت، مواد شیمیایی و حرارت دارد. در عین حال، کیفیت چاپ آن نیز بسیار راضیکننده است و مجموع این دو خصوصیت، سبب شده تا ریبون رزین ریبونی محبوب و پرمصرف باشد. البته ناگفته نماند که مجموع این دو مزیت، قدری بر قیمت ریبون رزین اثر دارد و این میتواند برای کسانی که بودجۀ محدود برای لوازم مصرفی دارند، عیب به شما بیاید. موارد استفاده از این نوع ریبون برای لیبلهای خاصی مانند لیبلهای پلاستیکی (PVC، PET، PP و غیره) و همچنین لیبلهایی است که در شرایط سخت نگهداری میشوند.
مثال ساده: اگر برای محصولات دارویی یا برچسب تجهیزات آزمایشگاهی لیبل بخواهید، و دوام در برابر مواد شیمیایی یا سرمای شدید شرط باشد، ریبون رزین انتخابی سنجیده خواهد بود.
ازاینرو، ظاهراً خرید ریبون کار چندان دشواری نخواهد بود. اگر ارزانی برایتان شرط است، وکس، و اگر دوام شرط است، رزین. ریبون وکس رزین نیز ترکیبی است از مزیتهایی که این دو نوع دارند. پس، ازآنجاییکه انواع ریبون عموماً به همین سه نوع اصلی محدود میشود، دشواری زیادی از حیث تنوع و فراوانی نیز گریبانتان را نمیگیرد.
دو کلمه راهنمایی برای خرید ریبون
با این اوصاف، وقتی صحبت از خرید ریبون وکس و رزین میشود، اولین نکتهای که باید در نظر داشت نوع کاربرد و محیطی است که لیبل در آن استفاده خواهد شد. ریبون وکس بیشتر برای برچسبهای کاغذی و محیطهای معمولی توصیه میشود، زیرا قیمت پایینتر و سرعت چاپ بیشتری دارد. در مقابل، ریبون رزین برای شرایط سختتر مثل تماس با مواد شیمیایی، حرارت زیاد یا رطوبت دائمی گزینهای ایدئال به شمار میآید. ریبون وکس رزین نیز در میانه قرار میگیرد و تعادلی بین قیمت و دوام ایجاد میکند. بنابراین در هنگام خرید ریبون وکس و رزین باید به جنس لیبل، نوع پرینتر و شرایط نگهداری محصول توجه کرد.
از سوی دیگر، آشنایی با انواع ریبون به انتخاب بهتر کمک زیادی میکند. ریبونها معمولاً در سه دسته اصلی وکس، وکس رزین و رزین طبقهبندی میشوند، اما در همین گروهها نیز زیرشاخههای متنوعی وجود دارد. بهعنوان مثال، ریبونهای وکس رزین بسته به میزان ترکیب مواد، کیفیت چاپ متفاوتی ارائه میدهند. همچنین برخی تولیدکنندگان ریبونهای مخصوص صنایع خاص مانند دارویی یا غذایی عرضه میکنند که استانداردهای بهداشتی و ایمنی ویژهای دارند. شناخت این انواع ریبون باعث میشود که کاربران بتوانند بر اساس نیاز واقعی خود، انتخابی دقیقتر و اقتصادیتر داشته باشند.
بحث مهم دیگر، قیمت ریبون است. قیمت تحت تأثیر عواملی مانند نوع ریبون، عرض و طول رول، برند سازنده و شرایط واردات متغیر است. بهطور معمول، ریبونهای وکس ارزانتر از سایر مدلها هستند، در حالی که ریبونهای رزین به دلیل فرمولاسیون پیچیدهتر و مقاومت بیشتر، قیمت گرانتری دارند. ریبونهای وکس رزین نیز در سطح قیمتی میانی قرار میگیرند. نکته کلیدی این است که صرفاً توجه به قیمت پایین، همیشه بهترین انتخاب نیست؛ زیرا کیفیت پایین ریبون میتواند به هد پرینتر آسیب برساند یا باعث کاهش ماندگاری چاپ شود. ازاینرو، هنگام بررسی قیمت ریبون باید تعادل میان هزینه و کیفیت در نظر گرفته شود.
بهطور خلاصه، مشتریانی که به دنبال خرید ریبون وکس و رزین هستند، باید سه عامل اصلی را بررسی کنند: نوع کاربرد، کیفیت چاپ مورد انتظار و بودجۀ در دسترس. تنوع بالای انواع ریبون امکان انتخاب انعطافپذیر را فراهم کرده و بررسی دقیق قیمت ریبون کمک میکند تا بهترین تصمیم با کمترین هزینه اضافی اتخاذ شود.